اجمال ی
کولونوسکوپی روشی است که برای تشخیص تغ ییرات یا ناهنجاری ها در روده بزرگ )کولون( و
رکتوم )مقعد( استفاده میشود. در طول کولونوسکوپی، یک لوله بلند و انعطاف پذیر به رکتوم وارد
می شود. یک دوربین فیلمبرداری کوچک در نوک لوله به پزشک اجازه می دهد تا داخل روده بزرگ
را مشاهده کند. در صورت لزوم، پولیپ ها یا سایر انواع بافت های غیر طبیع ی را می توان در طول
کولونوسکوپی برداشت.
پزشک ممکن است کولونوسکوپی را برا ی موارد ز ی ر توصیه کند:
بررسی عالئم. کولونوسکوپی می تواند به پزشک کمک کند تا علل احتمال ی درد شکم، خونر یزی
مقعدی، یبوست مزمن، اسهال مزمن و سای ر مشکالت روده را بررسی کند.
غربالگری سرطان روده بزرگ. اگر سن شما 45 سال یا ب یشتر است و در معرض متوسط خطر ابتال
به سرطان روده بزرگ هستید )هی چ فاکتور خطر سرطان روده بزرگ به جز سن ندار ید( ممکن است
پزشک شما کولونوسکوپ ی را هر 10 سال یا گاه ی زودتر برای غربالگری سرطان روده بزرگ توصیه
کند.
پولیپ. اگر قبال پولیپ داشته ای د، پزشک ممکن است کولونوسکوپی بعدی را برای جستجو و
برداشتن پولیپ های اضاف ی توصیه کند. این کار برای کاهش خطر ابتال به سرطان روده بزرگ انجام
می شود.
کم خونی.
خطرات
کولونوسکوپی خطرات کم ی دارد. عوارض نادر کولونوسکوپی ممکن است شامل موارد ز یر باشد:
واکنش نامطلوب به آرامبخش مورد استفاده در طول معاینه بصورت خواب آلودگی، سرگیجه،
تهوع و استفراغ
خونر یزی از محل ی که نمونه بافت )بیوپسی( گرفته شده یا پولیپ یا سایر بافت های غ یر طب یعی
برداشته شده است.
پارگ ی در دیواره روده بزرگ یا راست روده ) سوراخ شدن (
آمادگی
قبل از کولونوسکوپی، با ید روده بزرگ خود را تم یز کنید )تخلیه کنی د(. هر گونه مواد غذایی
باقیمانده در روده بزرگ ممکن است دقت انجام کار را کاهش دهد.
برای تخلیه روده بزرگ، پزشک ممکن است از شما بخواهد:
یک روز قبل از عمل از یک رژ یم غذایی خاص پیرو ی کنید. به طور معمول، شما نمی توانید یک روز
قبل از عمل غذای جامد بخور ید. نوشیدنی ها ممکن است به مایعات شفاف محدود شوند )آب
ساده، چای و قهوه بدون شیر، آب گوشت و نوشابه های گازدار(. از مصرف مایعات قرمز رنگ که
ممکن است در طول کولونوسکوپی با خون اشتباه گرفته شود خودداری کنید. ممکن است بعد از
نیمه شب قبل از عمل نتوانید چیزی بخور ی د یا بنوشید.
پزشک معموال مصرف ی ک ملین را به صورت قرص یا مایع توصیه می کند. ممکن است به شما
گفته شود که ملین را شب قبل از کولونوسکوپ ی مصرف کنید، یا ممکن است از شما خواسته
شود که هم شب قبل و هم صبح روز عمل، از ملی ن استفاده کنی د. در برخی موارد ممکن است نیاز
به انجام تنقیه باشد. دستورات آمادگی در بخش به شما داده می شود.
داروهای خود را تنظیم کنید و حداقل یک هفته قبل از معاینه داروهای خود را به پزشک خود
یادآوری کنید به خصوص اگر دیابت، فشار خون باال یا مشکالت قلبی دار ی د یا از داروها یا مکمل
های حاوی آهن استفاده می کنی د.
همچن ین در صورت مصرف آسپر ین، پالویکس و ی ا سایر داروهای رقیق کننده خون، مانند وارفار ین،
دابیگاتران، ریواروکسابان و … به پزشک خود اطالع دهید. ممکن است الزم باشد دوز دارو را کاهش
یا مصرف داروها را به طور موقت متوقف کنید.
بیماران باالی 50 سال و یا دارای مشکالت قلبی عروقی، نیاز به تایید پزشک قلب برای قطع داروهای
خود دارند.
در طول کولونوسکوپی
در طول کولونوسکوپی، شما گان )لباس های مخصوص( می پوشید، به پهلو بر روی تخت دراز می
کشید و زانو ها را به سمت شکم باال می آورید. معمو ًال داروی آرام بخش برای شما تزریق می
گردد.
کولونوسکوپ، لوله ای بلند است که دوربین فیلمبرداری کوچک، در نوک خود دارد. دوربین تصاو یر
را به یک مانیتور می فرستد تا پزشک بتواند داخل روده بزرگ شما را بررسی کند. از طریق لوله هوا
یا دی اکسی د کربن به روده بزرگ شما فرستاده می شود تا روده بزرگ باد شود و دی د بهتری از
پوشش روده ایجاد کند.
پزشک همچن ین می تواند از طریق کولونوسکوپ نمونه های بافت ی )بی وپس ی( یا پولی پ ها یا سای ر
نواح ی غیر طبیعی را بردارد. کولونوسکوپی معمو ًال حدود 15 تا 60 دقیقه طول می کشد.
بعد از عمل
پس از کولونوسکوپی، شما را به ر یکاوری )بخش تحت نظر( منتقل می کنند تا اثر داروی بیهوشی
از بین رود. ممکن است نیم ساعت یا بیشتر در ریکاوری بمانید . تا زمانی که اثر آرامبخش کامل
از بین برود، ممکن است از نظر ذهن ی هوشیار باشید، اما حافظه، زمان واکنش و قضاوت شما
ممکن است مختل شود. کسی را پیدا کن ید که شما را به خانه برساند. همچنین احتمال دارد الزم
باشد یک روز را از محل کار خود مرخص ی بگیر ید.
اگر پزشک در حین کولونوسکوپی پولیپ را بردارد ، ممکن است به شما توصیه شود که به طور
موقت رژ ی م غذایی خاص ی را رعایت کنید.
ممکن است تا چند ساعت پس از معاینه احساس نفخ داشته باشید یا گاز معده دفع کنید. پیاده
روی ممکن است به تسک ین هر گونه ناراحت ی کمک کند.
همچن ین ممکن است با اولین اجابت مزاج پس از معاینه متوجه مقدار کم ی خون شوی د. معمو ًال
این خطرناک نیست. اگر همچنان دفع خون یا لخته خون ادامه داشت یا اگر درد شکمی مداوم یا
تب دار ید، به پزشک خود اطالع دهید.
نتایج
نتیجه منفی
اگر پزشک ه یچ گونه ناهنجاری در روده بزرگ پی دا نکند، کولونوسکوپی نرمال است و پزشک توصی ه
می کند که جهت غربالگری بعدی مراجعه کنید:
در 10 سال آینده، اگر در معرض متوسط خطر ابتال به سرطان روده هستید ) هیچ عامل خطر سرطان
روده بزرگ به جز سن ندار ید(.
در پنج سال آینده، اگر سابقه پولیپ در کولونوسکوپی های قبلی داشته باشید.
شایان ذکر ات که اگر امادگی روده مناسب نباشد باید فواصل تکرار کولونوسکوپی با توجه به نظر
پزشک معالج کوتاه تر گردد.
نتیجه مثبت
اگر پزشک پولیپ یا بافت غیرطبیعی در روده بزرگ پیدا کند، کولونوسکوپ ی مثبت تلقی می شود.
بیشتر پولیپ ها سرطانی نیستند، اما برخ ی می توانند پ یش سرطانی باشند. پولیپ های برداشته
شده در طول کولونوسکوپی برای بررسی سرطانی، پ یش سرطانی یا غیرسرطانی بودن به آزمایشگاه
فرستاده می شوند.
عالئم و نشانه هایی که باید بعد از کولونوسکوپی مراقب باشید عبارتند از:
تب
درد قفسه سینه
تنگ ی نفس
مدفوع خونی، س یاه یا بسیار تیره رنگ، خونریزی از مقعد
درد شدید یا مداوم شکم
استفراغ، به خصوص اگر استفراغ شما خونی باشد یا شبیه تفاله قهوه باشد.
در صورت مشاهده هر ی ک از این عالئم فورًا با پزشک خود تماس بگیر ید یا به اورژانس مراجعه
کنید.