سنگ کلیه
کلیه ها دو عضو لوبیایی شکل هستند که به دفع مواد زائد از بدن کمک می کنند . از آنجایی که کلی هها خون را از ناخالصی ها فیلتر
می کنند، مواد معدنی و نمکهای اسیدی می توانند در طول زمان انباشته و سخت شوند. این رسوبات کریستالی جامد، سنگ کلیه
نامی ده م ی شوند و می توانند در یک یا هر دو کلیه ایجاد شوند. سنگ ها می توانند در مجرای ادرار ی حرکت کنند و جریان ادرار را
مسدود و باعث درد و خونریز ی شوند.
تشکیل سنگ کل یه یک اختالل شایع س یستم ادراری است که می تواند در هر فردی ایجاد شود. با این حال، مردان و افراد دارا ی
اضافه وزن در معرض خطر بیشتر ی برای ابتال به آنها هستند .
علل
سنگ کلیه زمان ی تشکیل می شود که نمکها و مواد معدنی خاص ی در ادرار به شدت غلیظ شده و تجمع پیدا کند. این می تواند به
دل یل زیر باشد:
– مصرف ناکاف ی آب
– درمان بیماری های کلیه و سرطان
– مصرف داروهای خاص
– سابقه خانوادگی
– بیماری های روده ای مانند ب یماری کرون.
– تک کلیه بودن.
عالئم و نشانه ها
عالئم تشکیل سنگ کلیه ممکن است تا زمانی که سنگ در کلیه ی ا به داخل دستگاه ادراری حرکت نکند، ظاهر نشود. عالئم ممکن
است شامل موارد زیر باشد.
– درد شدید در زیر دنده ها، کمر، پهلوها، پایین شکم، کشاله ران و هنگام ادرار کردن
– دردی که شدت آن در نوسان است.
– تکرر ادرار
– ادرار صورتی، قهوه ای یا قرمز که کدر یا بدبو است .
– در صورتی که دفع ادرار برایتان مشکل است یا درد افزا یش یافته و با تب، لرز، استفراغ و حالت تهوع همراه است، باید با
پزشک خود تماس بگیرید.
تشخیص
در صورت مشکوک شدن به سنگ کلیه، پزشک ممکن است آزمای ش های خون، ادرار و تصویربردار ی را برای تشخیص ب یماری تجویز
کند. همچنین ممکن است از شما خواسته شود که در یک ظرف ادرار کنید تا سنگ های کلیه را جمع آور ی و آزمایش شوند . نتایج
به پزشک کمک می کند تا علت را تعیین و یک برنامه درمان ی مناسب را تدوین کند.
درمان
درمان بستگی به نوع سنگ و علت اصلی آن دارد. سنگ های کوچک کلیه را می توان با نوشی دن روزانه آب فراوان یا از طریق دارو
دفع کرد. عالوه بر این، پزشک ممکن است برای تسکین درد دارو تجویز کند.
برای سنگهای بزرگتر، پزشک ممکن است روشهای خاصی را بر اساس محل و اندازه سنگ پیشنهاد کند .
روش غیر تهاجمی مانند سنگ شکن با لیزر ESWL ممکن است برای شکستن سنگ های بزرگ توصیه شود. جراح داروهای آرام
بخش یا بی حس ی موضعی تجویز می کند تا راحت باشید . محل سنگ ها با کمک سونوگرافی یا اشعه ایکس مشخص می شود. با
استفاده از دستگاه، امواج صوتی پرانرژی از خارج از بدن به ناحیه مورد نظر منتقل می شود. امواج ضربه ای به لرزش در میآیند و
سنگها را بدون آسیب رساندن م یشکنند. اکنون قطعات ریز سنگ می توانند به راحتی از طریق ادرار خارج شوند.
گاهی اوقات، جراح ممکن است از وسیله مخصوصی به نام دبل جی )JJ )قبل یا بعد از عمل استفاده کند تا مسیر ادراری را باز نگه
دارد و از مسدود شدن مسیر برای خروج سنگ جلوگیری کند .
روش جا یگزین د یگری که ممکن است پزشکتان پ ی شنهاد دهد، یورتروسکوپی است. ا ین روش را می توان برای سنگ های موجود در
مجاری ادرار ی نزدیک به مثانه استفاده کرد. یک لوله نازک با نور به نام یورتروسکوپ از طر یق مجرای ادراری شما وارد می شود،
بنابراین برای ا ین عمل نیازی به برش نیست. هنگامی که در کنار سنگ قرار گرفت، ابزاری به شکل چنگک ، سنگ ها را گرفته و
خارج می کند. سنگ های بزرگتر ابتدا قبل از برداشتن با ل یزر شکسته می شوند .
گاهی ممکن است روش تهاجمی تر به نام PCNL( پی سی ان ال(انجام شود. جراح برشی در پهلو تحت ب یهوش ی ایجاد می کند.
یک لوله توخالی با یک پروب در محل برش قرار می گیرد. جراح می تواند سنگ ها را مستقیماً خارج کند یا قبل از خارج کردن
سنگ ها را تکه تکه کند .
پیشگیری
با ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی مانند نوش یدن آب بیشتر و کاهش مصرف نمک اضافی و پروتئین های حیوان ی می توان از
سنگ کلیه پ یشگ یری کرد.
سنگ کلیه م ی تواند باعث درد و ناراحتی شدید به خصوص در هنگام ادرار شود. از روشهای تهاجم ی و غیرتهاجمی برای برداشتن
یا شکستن سنگها به اندازه هایی استفاده می شود که به راحتی از طریق ادرار خارج شده و عالئم را کاهش دهند.