سکته مغزی
مرورکلی
سکته زمانی اتفاق می افتد که انتقال خون به مغز دچار کاهش و یا اختالل می شود که این امر مانع رسیدن اکسیژن و
مواد مغزی به مغز می شود، بنابراین به تدریج سلول های مغز از بین می روند. سکته مغزی یک فوریت پزشکی
است و درمان در ساعات اولیه بسیار اهمیت دارد. اقدامات اولیه درمانی موجب کاهش آسیب به مغز و عوارض بعد
از آن می شود.
عالئم:
توجه به عالئم هنگام بروز اهمیت دارد. درمان در ساعت های اولیه سکته بسیار موثر است. عالئم اولیه عبارت است
از:
– سختی در صحبت کردن
– بی حسی صورت ،دست و پا که در یک طرف بدن اتفاق می افتد.
– افتادگی لب ها هنگام خندیدن.
– مشکل بینایی در یک یا هر دوچشم و یا اینکه تصاویر تیره و مبهم تر دیده می شوند.
– سردرد ناگهانی که می تواند به همراه استفراغ گیجی و کاهش هوشیاری باشد.
– مشکل در راه رفتن
در صورتی که هر یک از این عالئم فوق در شما دیده شد حتی اگر گذرا بود باید در اسرع وقت جهت جلوگ یری از
آسیب های مغزی بیشتر به پزشک مراجعه کنید.
انواع سکته:
.1 سکته زود گذر )TIA): اختالل موقت در خون رسانی به مغز علت آن می باشد که به آن سکته زود گذر یا
سکته کوچک نیز گفته می شود. عالئم ایجاد شده موقت می باشند و معموال بعد از 24 ساعت عالئم بصورت
کامل از بین می روند. سکته زود گذر خطر سکته های بزرگتر را افزایش می دهند، بنابر این باید تحت نظر
پزشک قرار گیرید.
.2 سکته ایسکمیک یا انسدادی: رایج ترین نوع سکته می باشد و زمانی اتفاق می افتد که عروق مغزی تنگ و
یا دچار انسداد می شوند که به دنبال آن خو ن رسانی به مغز کاهش می یابد. این اتفاق گاهی به دنبال تشکیل
لخته های خون ایجاد می شود.
.3 سکته هموراژیک یا خونریزی دهنده: سکته هموراژیک در اثر پارگی عروق رخ می دهد و زمانی ایجاد
می شود که عروق مغز دچار خونریزی شوند که دالیل مختلفی سبب آن می شود. این دالیل عبارتند از:
فشارخون باال، مصرف بیش از حد داروی ضد لخته، آنوریسم )دیواره رگ ضعیف شده، شبیه بالون می شود و این
بالون منجر به نازک شدن عروق و پارگی آنها می شود( و تروما به سر
عوامل خطر:
– چاقی
3
– کم تحرکی
– کوکایین، مت امفتامین و مصرف الکل
– کلسترول و فشار خون باال
– مصرف سیگار
– دیابت
– آپنه خواب )توقف تنفس حین خواب(
– بیماری ها و ریتم های نامنظم قلبی
– عفونتها
– سابقه خانوادگی
– سن باالی ۵۵
– جنسیت که در آقایان بیشتر است
عوارض
– ناتوانی در حرکت
– سختی در صحبت کردن و عدم بلع مناسب
– اختالل در حافظه
– افسردگی
تشخیص
در صورت داشتن هر یک از عالئم مشکوک به سکته مغزی پزشک جهت تشخیص از روش های زیر استفاده می
نماید:
– معاینه بالینی
– تست های خون و قند خون و تست های انعقادی
– سی تی اسکن
– ام آر آی
– تست های عفونت خون
– داپلر کاروتید که نشان دهنده وجود لخته در عروق گردن است
– آنژیوگرافی
– اکوکاردیوگرافی که نشان دهنده ی منبع لخته خون در قلب است، که به سمت مغز حرکت کرده و باعث
سکته می شود.
درمان
در سکته های ایسکمیک باید سریعا جریان خون به مغز فراهم شود. بیمار باید از داروهای ضد لخته مانند آسپرین
جهت جلوگیری از ایجاد لخته استفاده کند. همچنین با نظر پزشک از داروی پالویکس و یا وارفارین استفاده شود.
انتخاب نوع دارو بر عهده پزشک و با توجه به شرایط بیمار می باشد. همچنین پزشک از روش تهاجمی و برداشتن
لخته از طریق کاتتر و یا استنت گذاری )فنرگذاری( جهت باز نگه داشتن عروق استفاده میکند.
4
در سکته های هموراژیک )خون ریزی دهنده( کاهش فشار مغزی، استراحت بیمار الویت می باشد. تمرکز در درمان
سکته هموراژیک روی عدم خونریزی و کاهش فشار روی مغز است. پزشک برای بیمار از داروهای کاهنده
فشارخون و اسپاسم عروق و داروهای ضد تشنج استفاده می کند. همچنین با توجه به شرایط بیمار پزشک از طریق
آنژیوگرافی و یا روش جراحی ناحیه خون ریزی دهنده را مسدود می کند.
مراقبت ها
فشار خون خود را در محدوده نرمال نگه دارید.
کاهش کلسترول و چربی خون و کاهش مصرف چربی های اشباع شده و ترک سیگار بسیار حایز اهمیت است.
همچنین باید از افزایش یافتن وزن خودداری کنید.
رژیم سرشار از میوه و سبزیجات توصیه می شود.
روزانه نیم ساعت ورزش سبک داشته باشید.
حتما تحت نظر پزشک باش ید.
فیزیوتراپی به جهت برطرف کردن مشکل حرکتی دست و پا طبق نظر پزشک انجام دهید.
انجام گفتار درمانی در صورت ایجاد مشکل در تکلم توصیه می شود.